Γιατί νιώθουμε μόνοι ανάμεσα σε άλλους

Γιατί νιώθουμε μόνοι ανάμεσα σε άλλους;

Η Αντιγόνη παραπονιέται για τη μοναξιά που αισθάνεται αν και περιτριγυρίζεται διαρκώς από ανθρώπους... ούτε καν ο σύντροφός της δεν είναι ικανός να ανακουφίσει αυτό που νιώθει... υπάρχουν μάλιστα μέρες που όσο πιο πολλούς ανθρώπους συναντά, τόσο πιο μόνη νιώθει... αναρωτιέται συχνά γιατί να της συμβαίνει όλο αυτό... κι άλλοτε πάλι διαπιστώνει πως όσο κι αν προσπαθεί να ζητήσει βοήθεια, παραμένει μόνη...

Τι είναι άραγε αυτό που κάνει πολλούς συνανθρώπους μας να αισθάνονται μόνοι; Σύμφωνα με τον Aldo Carotenuto η αίσθηση μοναξιάς δεν οφείλεται στην απουσία ανθρώπων γύρω μας αλλά στην παρουσία τους. Με άλλα λόγια αισθανόμαστε πιο έντονα μόνοι όταν ερχόμαστε σε επαφή με άλλους κι όταν συνειδητοποιούμε ότι οι άλλοι δεν είναι όπως τους χρειαζόμαστε. Αν για παράδειγμα έχουμε κάποιο πρόβλημα και περιμένουμε από έναν σημαντικό άλλο να μας υποστηρίξει αλλά αυτός δεν το κάνει, τότε νιώθουμε μόνοι και μετέωροι. Είναι τότε που σύμφωνα και πάλι με τον Aldo Carotenuto κατανοούμε πως αυτό που νιώθουμε δεν συνδέεται με μια δική μας αδυναμία να επικοινωνήσουμε με τους άλλους αλλά είναι μάλλον θέμα εσωτερικού πόνου.

Γιατρεύεται όμως αυτός ο πόνος, ο πόνος της μοναξιάς; Φαίνεται να είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο, να μικρύνει ή να ανακουφιστεί αυτός ο πόνος από τη φυσική παρουσία άλλων ανθρώπων. Άλλωστε όπως υποστηρίζει ο Erich Fromm φτάνει για όλους μας κάποτε η στιγμή που αντιλαμβανόμαστε πως είναι αυταπάτη να ποντάρουμε στην αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων και στη δυνατότητα για μια βαθύτερη επικοινωνία οπότε αποκτούμε την επώδυνη αλλά ρεαλιστική επίγνωση της μοναξιάς του ανθρώπου.

Πόσο παλιός είναι αυτός ο πόνος; Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα παιδικά μας βιώματα είναι αυτά που διαμορφώνουν τις πρώτες εικόνες μας για τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους. Όλοι έχουμε ανάγκες ως παιδιά και περιμένουμε να δούμε αυτές τις ανάγκες να ικανοποιούνται. Αν δεν συμβεί αυτό τότε ματαιωνόμαστε και αποσυρόμαστε σε πιο εσωτερικές διεργασίες. Οι διεργασίες αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη δημιουργική φαντασία που αποτελεί ένα υποκατάστατο της ανεκπλήρωτης επιθυμίας. Για παράδειγμα αν η μητέρα μου είναι ψυχρή και απορριπτική πλάθω στη φαντασία μου μια μητέρα έτσι όπως τη θέλω και συνδέομαι με αυτήν. Μεγαλώνοντας συνεχίζουμε να έχουμε ανάγκες και προσδοκίες. Όσο πιο γρήγορα αποδεχθούμε ότι θα έχουμε γύρω μας άλλους που θα δυσκολεύονται ή θα αρνούνται να μας υποστηρίξουν στον πόνο που βιώνουμε, τόσο πιο εύκολα θα συμφιλιωθούμε με την έννοια της μοναξιάς και της φαινομενικής παρουσίας του άλλου.

Κι όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο Aldo Carotenuto «Στις δύσκολες στιγμές της ζωής μας θα είμαστε πάντοτε μόνοι γιατί εν τέλει ο άλλος, όσο κι αν το θέλει, δεν έχει τη δύναμη να μας βοηθήσει. Είναι κι αυτός μια μοναχική μονάδα ανίκανη να μας συντρέξει. Σε όλο αυτό βέβαια υπάρχει και ο πόνος που νιώθουμε όταν προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε και συνειδητοποιούμε την απόσταση που μας χωρίζει από τους άλλους».

Νέλη Βυζαντιάδου